Gdańsk




STARE MIASTO
LOTNISKO
MORZE


Początki Gdańska to okres IX wieku. Wtedy na terenach dzisiejszego miasta rozwijał się ośrodek rolniczo-rybacko-rzemieślniczy. Ślady istnienia osadnictwa na tym terenie sięgają młodszej epoki kamiennej (2500-1700 p.n.e.), a znaleziska archeologiczne zaświadczają istnieniu kultury łużyckiej, kultury ludności prasłowiańskiej i okresu rzymskiego. Tu brał swój początek tzw. "bursztynowy szlak". Około 975 roku nad rzeką Motławą z inicjatywy Mieszka I, wybudowano więc gród z portem. Nazwę miasta uwieczniono zapisem w rzymskim "Żywocie Św. Wojciecha" jako Gyddanyzc.

Prawa miejskie Gdańsk otrzymał w 1236 roku z rąk księcia pomorskiego Świętopełka II. Niedługo jednak mieszczanie cieszyli się niezależnością. W 1308 roku Krzyżacy podstępnie opanowali gród i wybudowali tu nowy zamek. Z ich pobytem wiąże się też rozwój - powstał w tym czasie Kanał Raduni, a zakonnicy od podstaw zorganizowali ośrodek miejski z rajcami i burmistrzem.

Około 1400 roku zespół gdański składał się już z czterech członów - Głównego, Starego i Młodego Miasta oraz Osieka. Miasto szybko bogaciło się na handlu, głównie zbożem i drewnem. W tym okresie porównanie ruchu w portach hanzeatyckich wypada na korzyść Gdańska, któremu dorównywała tylko Lubeka. Jednak krzyżackie panowanie wiązało się również z uciskiem. Pod jego naporem w 1440 roku miasto przystąpiło do Związku Pruskiego.

Odbudowa miasta z jego historycznym centrum przebiegała dość sprawnie, biorąc pod uwagę, że władze komunistyczne postawiły sobie za priorytet odbudowanie przede wszystkim stolicy. Szybko rozbudowywana była również stocznia, co przyczyniło się do szybkiego wzrostu liczby ludności. W 1960 roku miasto liczyło już ok. 290 tysięcy mieszkańców. W latach siedemdziesiątych wybudowano Rafinerię, Port Północny oraz Siarkopol. Utworzono też Uniwersytet Gdański.

Gdańsk ponownie stał się największym portem na Bałtyku. Miastem targały jednak liczne robotniczo-inteligenckie wystąpienia przeciw władzom komunistycznym. Największe w latach 1968, 1970 i 1980. W w wyniku kolejnego protestu został zalegalizowany największy i jedyny w Europie Środkowej, niezależny ruch społeczny Solidarność. Ruch ten całkowicie niezależny od władz komunistycznych był głównym powodem wprowadzenia stanu wojennego na terenie Polski w grudniu 1981 roku. W po tzw. "Okrągłym stole" zapoczątkowano proces "powrotu" Polski do Europy, do jej faktycznych korzeni.

Gdańsk liczy dziś niecałe 500 tys. mieszkańców, jest ważnym ośrodkiem przemysłu maszynowego, elektronicznego i chemicznego. Jest handlowym i turystycznym centrum polskiego Wybrzeża. To również siedziba siedmiu wyższych uczelni, szesnastu instytutów naukowych, teatrów, muzeów i galerii sztuki. Ważny ośrodek biznesu z licznymi bankami, portem morskim i lotniskiem - utrzymujący kontakty gospodarcze z wieloma miastami Europy.